10 akademisyene "örgüt propagandası yapmak" suçu sabit görülerek 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi. 9 kararda hükmün açıklanması geri bırakıldı. HAGB istemeyen Esra Arsan'ın cezası ise 2 yıl denetimle ertelendi.
Barış İçin Akademisyenlerin “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisini imzaladıkları için "Terör örgütü propagandası" ile suçlamasıyla yargılanan akademisyenlerin duruşmaları devam etti.
Bugün üç ayrı mahkemede 15 akademisyenin duruşmaları görüldü:
36. Ağır Ceza Mahkemesi (ACM): Mersin Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Selim Çakmaklı’nın birinci; Bilgi Üniversitesi’nden istifa eden Doç. Dr. Esra Arsan’ın ikinci duruşması.
35. ACM: Boğaziçi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mine Eder’in üçüncü duruşması.
37. ACM: Marmara Üniversitesi ihraç edilen akademisyenler Dr. Utku Uraz Aydın ve Yrd. Doç. Dr. Ceren Akçabay, emekli Prof. Dr. Nihal Saban; YTÜ'den Prof. Dr. emekli Öğr. Üyesi Haldun Gülalp ile ihraç edilen Arş. Gör. Dr. E.Ö.; İTÜ'den Doç. Dr. İpek Yürekli, Kadir Has Üniversitesi’nden Dr. Bülent Eken; İstanbul Üniversitesi’nden Doç. Dr. Hediye Esra Arcan, F.K.Ö., Arş. Gör. Egemen Kepekçi; Arel Üniversitesi’nden Doç. Dr. Feryal Saygılıgil ve Işık Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hacer Ansal’ın üçüncü duruşmaları.
9 akademisyene HAGB'li hapis cezası
37. ACM'de duruşmaları görülen akademisyenler Haldun Gülalp, Nihal Saban, Egemen Kepekçi, Utku Uraz Aydın, F.K.Ö, Ceren Akçabay, E.Ö., Hediye Esra Arcan ve Bülent Eken hakkında Terörle Mücadele Kanunu (TMK) 7/2'de düzenlenen "terör örgütü propagandası yapmak suçu sabit görülerek" 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi.
Terörle Mücadele Kanunu 7/2
Terör örgütünün; cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterecek veya övecek ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik edecek şekilde propagandasını yapan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bu suçun basın ve yayın yolu ile işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. Ayrıca, basın ve yayın organlarının suçun işlenmesine iştirak etmemiş olan yayın sorumluları hakkında da bin günden beş bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur.
Kararların tamamında hükmün açıklanması geri bırakıldı.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB)
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verildiği takdirde, kişi beş yıl içinde kasten yeni bir suç işlemezse hüküm ortadan kaldırılıyor.
Ceza Muhakemesi Kanunu madde 231’deki düzenlemede şu ifadeler öne çıkıyor.
“Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde sanık, beş yıl süreyle denetim süresine tâbi tutulur. Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlenmediği ve denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere uygun davranıldığı takdirde, açıklanması geri bırakılan hüküm ortadan kaldırılarak, davanın düşmesi kararı verilir. Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlemesi veya denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere aykırı davranması halinde, mahkeme hükmü açıklar.”
1 kişiye ertelemeli hapis cezası
36. ACM'de duruşması görülen Esra Arsan'a da "örgüt propagandası" suçu sabit görülerek 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi.
Arsan HAGB istemediğini önceki duruşmada beyan etmişti. Kararında HAGB uygulamayan heyet, Türk Ceza Kanunu (TCK) 51/3 maddesi gereğince ve "sanığın sabıkasız olması, geçmişteki hali nazara alınarak cezanın ertelenmesi halinde tekrar suç işlemeyeceği hususunda vicdani kanaat oluştuğu" gerekçesiyle sanığı 2 yıl denetime tabii tutarak verilen cezayı erteledi. Aynı maddenin 6. fıkrası gereğince sanığa herhangi bir yükümlülük belirlemedi.
Bu aynı mahkemede verilen ikinci erteleme kararı oldu.
Türk Ceza Kanunu 51/1, 3, 6, 7
(1) İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. Bu sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır. Ancak, erteleme kararının verilebilmesi için kişinin;
a) Daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olması,
b) Suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması, gerekir.
(3) Cezası ertelenen hükümlü hakkında, bir yıldan az, üç yıldan fazla olmamak üzere, bir denetim süresi belirlenir. Bu sürenin alt sınırı, mahkûm olunan ceza süresinden az olamaz.
(6) Mahkeme, hükümlünün kişiliğini ve sosyal durumunu göz önünde bulundurarak, denetim süresinin herhangi bir yükümlülük belirlemeden veya uzman kişi görevlendirmeden geçirilmesine de karar verebilir.
(7) Hükümlünün denetim süresi içinde kasıtlı bir suç işlemesi veya kendisine yüklenen yükümlülüklere, hakimin uyarısına rağmen, uymamakta ısrar etmesi halinde; ertelenen cezanın kısmen veya tamamen infaz kurumunda çektirilmesine karar verilir.
Durma kararı
35. ACM heyeti bugünkü tek duruşmada "atılı suçun Türk Ceza Kanunu (TCK) 301 maddesindeki suça dönüşme ihtimaline binaen" Adalet Bakanlığı'ndan soruşturma izni istedi. Yazı cevabı gelene kadar yargılamanın durmasına karar verildi.
TCK 301
Türklüğü, Cumhuriyeti veya Türkiye Büyük Millet Meclisini alenen aşağılayan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini, Devletin yargı organlarını, askerî veya emniyet teşkilatını alenen aşağılayan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Türklüğü aşağılamanın yabancı bir ülkede bir Türk vatandaşı tarafından işlenmesi hâlinde, verilecek ceza üçte bir oranında artırılır. Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz.
Duruşmalardan ayrıntılar şöyle:
36. ACM
Mahkeme başkanı: Hakan Özer - Üyeler: Merve Akyüz, Sümeyye Nur Özparlak - Savcı: Hasan Adalı.
1. duruşma
Selim Çakmaklı yurtdışında olduğu için duruşmaya katılamadı.
Mahkeme başkanı ifadesinin alınması için Mersin’de talimat duruşması açıldığı ancak Çakmaklı duruşmaya katılamadığı için duruşmanın görülemediğini söyledi.
Yetkisizlik kararı
Duruşma savcısı “sanığın atılı suçu işlediği yerin Mersin olması ve ikametinin yine aynı şehirde olması” gerekçeleriyle mahkemenin yetkisizliğine karar verilmesini istedi. Heyet, yetkisizlik kararı vererek dosyayı görevli ve yetkili olarak Mersin Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesine gönderdi.
2. duruşma
Duruşmada hazır bulunan Esra Arsan esasa karşı savunmasında önceki beyanlarını tekrar etti. Avukatı Fikret İlkiz esas hakkında mütalaaya karşı mahkemeye yazılı dilekçesini sundu.
"Barış olsun"
Karardan önce son sözü sorulan Arsan, “Son söz barış olsun” diye konuştu.
Ertelemeli hapis cezası
Kararını açıklayan mahkeme heyeti, “Terör örgütü propagandası yapmak suçunu sabit görerek sanığın 1 yıl hapisle cezalandırılmasına, suçun yayın yoluyla işlendiği gerekçesiyle TMK 7/2’nin 2. cümlesi gereğince cezanın yarı oranında artırılarak 1 yıl 6 ay hapisle cezalandırılmasına; cezanın sanığın geleceği üzerindeki olası etkileri göz önüne alınarak altıda bir oranında indirim yapılarak 1 yıl 3 ay hapisle cezalandırılmasına” hükmetti.
Arsan daha önceki celsede kabul etmediğini açıkladığı için kararda HAGB hükümleri uygulanmadı. Ancak Türk Ceza Kanunu 51/3 maddesi gereğince ve “sanığın sabıkasız olması, geçmişteki hali nazara alınarak cezanın ertelenmesi halinde tekrar suç işlemeyeceği hususunda vicdani kanaat oluştuğu” gerekçeleriyle sanığı 2 yıl denetime tabii tutarak verilen cezayı erteledi. Aynı maddenin 6. fıkrası gereğince sanığa herhangi bir yükümlülük belirlemedi.
Denetimin ne şekilde olacağına Denetim Bürosu karar verecek.
Arsan’ın denetim süresi içerisinde kasıtlı bir suç işlemesi halinde verilen hapis cezası kısmen veya tamamen uygulanabilecek.
37. ACM
Mahkeme başkanı: Akın Gürlek - Üyeler: Erol Güngör, Ferhat Şahin - Savcı: Can Tümer Keriş.
1., 2., 3., 4., 5. ve 6. duruşmalar
Egemen Kepekçi, Hediye Esra Arcan, E.Ö., Utku Uraz Aydın duruşmalarında hazır bulundu. Akademisyenler esasa karşı savunmalarında önceki beyanlarını tekrar ederek beraat talebinde bulundular.
Bülent Eken yurtdışında olduğu için duruşmaya katılamadı. Celse arasında savunmasının alınmış olduğu görüldü.
Ceren Akçabay esas hakkında mütalaaya ilişkin beyanını sundu.
Ardından avukatlar esasa ilişkin savunmalarını altı akademisyen için de ortak olarak sundu. Avukatların beyanları ve mahkemenin kararı ilk dosyanın ardından kopyala-yapıştır şeklinde bütün dosyalarda tekrar edildi.
Avukatlar esasa karşı savunma yaptı
Avukat Sevgi Epçeli Arslan ağır ceza mahkemelerince benzer davalarda verilen “terör örgütü propagandası” cezalarının yargıtay kararlarıyla bozulduğuna dair örnek kararlar sundu. “Yargıtayın yerleşik içtihadlarında propaganda suçunun maddi unsurunun oluşması için propaganda ile şiddet eylemi arasında bir bağın oluşmuş olması gerekir” diye konuştu.
Avukat Meryem Kavak Ertuğrul, esas hakkındaki mütalaanın iddianamenin bir sayfalık bir özeti olduğunu savunarak mevzu bahis iddianamenin Ceza Muhakemeleri Kanunu’na (CMK) aykırı olduğunu ve iade edilmesi gerektiğini söyledi. Esas hakkındaki mütalaanın da Anayasa Mahkemesi içtihadlarına aykırı olduğunu belirterek mahkemeden bu içtihadlara uygun davranması gerektiğini ifade etti.
Özlem Ayata Lokmanoğlu, “Sadece bu yargılamanın yapılıyor olması dahi ifade özgürlüğüne aykırıdır” diyerek Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) taraflarından olduğunu hatırlattı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) ifade özgürlüğü kapsamında aldığı kararlardan örnekler sundu.
6 ayrı davada aynı cezalar
Heyet, altı akademisyen için de "terör ötgütü propagandası yapmak" suçunu sabit görerek "suçun işlenme şekli, cezanın alt sınırdan ayrılmamasını gerektirir bir durum olmaması dikkate alınarak 1 yıl hapisle cezalandırılmalarına, eylemi basın ve yayın yolu ile gerçekleştirmiş olduklarından yarı oranında arttırım yapılarak 1 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına, duruşmadaki tutum ve davranışları dikkate alınarak altıda bir oranında indirim yapılarak 1 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına" karar verdi.
Kararlarda "sanıkların sabıkasız oluşu, duruşmadaki tutum ve davranışları dikkate alınarak" hükmün açıklanması geri bırakıldı.
7. duruşma
Duruşmada hazır bulunan F.K. ve avukatı esasa ilişkin beyanlarında beraat talebinde bulundu.
Mahkeme heyeti 1 yıl 3 ay hapis cezası kararını tekrarlayarak hükmün açıklanmasını geri bıraktı.
8. duruşma
Duruşmada hazır bulunan Nihal Saban’ın savunmasına geçilmeden önce söz alan avukatları kovuşturmanın genişletilmesi taleplerinde bulundu.
Duruşma savcısı, “yargılamaya bir katkı sağlamayacağı” nedeniyle kovuşturmanın genişletilmesi taleplerinin reddini istedi.
Heyet, “dosya kapsamında sanığın sorumluluğunun düzenlenen bildirideki imza sebebiyle olduğu, suç vasfının ve kusur durumunun takdir ve yetkisinin yargılama yapacak makama ait olduğu, taleplerin yargılamaya bir katkı sağlamayacak olması” gerekçeleriyle kovuşturmanın genişletilmesi taleplerini ayrı ayrı reddetti.
Ardından Nihal Saban esasa karşı savunmasını yaptı.
Başkan: Farklı kararlar vermeye devam edeceğiz
Avukatlar esasa ilişkin savunmalarında beraat taleplerini dile getirdi. Avukat Melike Polat Bursalı savunmasında “Mahkemenizde daha önce başka bir müvekkilim için savunma yaparken sürekli aynı kararları verdiğinizi söylemiştim” dedi. Mahkeme başkanı Gürlek “Farklı kararlar verdik, gördünüz. Vermeye de devam edeceğiz” diye yanıtladı.
1 yıl 3 ay
Savunmaların ardından heyet 1 yıl 3 ay hapis cezası kararını bir kez daha okudu. Hükmün açıklanması geri bırakıldı.
9. duruşma
Haldun Gülalp esasa karşı savunmasını yaptı.
Avukatı Hülya Gülbahar, esasa karşı savunmasında müvekkilinin beraatini talep etti.
"Yaşasın adalet"
Karardan önce son sözü sorulan Gülalp “Ne diyeyim yaşasın adalet diyeyim” diye konuştu. Mahkeme başkanı Gürlek, “Öyle iddialı laflar etmeyin” dedi ve kararı açıkladı.
Gülalp'e de diğer duruşmalardaki gerekçeler tekrar edilerek 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi, kararda hükmün açıklanması geri bırakıldı.
10. duruşma
11. duruşma
Duruşmada hazır bulunan İpek Yürekli esasa karşı savunmasında önceki beyanlarını tekrar etti. Avukatı Meriç Eyüboğlu savunmasını yazılı sunmak için süre istedi.
Heyet süre telebini kabul etti. Bir sonraki duruşma 29 Ocak'ta.
12. duruşma
Feryal Saygılıgil raporlu olduğu için duruşmaya katılamadı.
Heyet mazereti kabul ederek duruşmayı 13 Şubat'a bıraktı.
35. ACM
Mahkeme başkanı: Adem Aygün - Üyeler: Özgür Dursun, Teceli Aslan - Savcı: Ferhat Yayla.
Mine Eder duruşmada hazır bulundu. İsnat edilen eylemin TCK 301 maddesi kapsamında kalma ihtimaline binaen taraflardan savunma alındı.
Duruşma savcısı, “sanığın üzerine atılı eylemin terör örgütü propagandası olarak değerlendirildiğinden” savunmasının alınmasına karar verilmesini istedi.
Avukat İpek Bozkurt durma kararı verilmesi yönünde talepleri olduğunu söyledi.
Durma kararı
Heyet, “kovuşturmanın yapılmasının şarta bağlı olduğu anlaşıldığından” Adalet Bakanlığı’ndan TCK 301. maddesinin uygulanma ihtimaline binaen kovuşturma izni verilip verilmeyeceği hususunu beklemek için yargılamanın durdurulmasına karar verdi.
Esası bu şekilde kapatan mahkeme, dosya Adalet Bakanlığı’ndan döndükten sonra yeniden esasa kaydı ile kovuşturmaya devam edilmesine hükmetti.
Akademisyen yargılamaları hakkında
10 Ocak 2016'da "Barış İçin Akademisyenler İnisiyatifi"nin (BAK) "Bu Suça Ortak Olmayacağız" bildirisi 1128 akademisyenin imzası ile yayınladı. Sonraki katılımlarla imza sayısı 2212 oldu.
Akademisyenler hakkında Savcı İsmet Bozkurt’un hazırladığı iddianame ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMK) “örgüt propogandası” fiilini düzenleyen 7/2 maddesinden dava açıldı.
9 Ocak 2019 itibariyle 5 Aralık 2017'den bu yana mahkemeye çıkan akademisyen sayısı 445 oldu. 76 akademisyen 1’er yıl 3’er ay; 3 akademisyen 1'er yıl 6'şar ay; 1 akademisyen ise 2 yıl 3 ay; 1 akademisyen 2 yıl 6 ay hapis cezasına mahkum oldu.
HAGB istemeyenler
Bugüne kadar 10 akademisyen hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını (HAGB) kabul etmedi. İçlerinden 6'sına 1 yıl 3 ay, 1'ine 1 yıl 6 ay, 1'ine 2 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Altı kişiden birinin cezası mahkemenin kanaatiyle ertelendi. 2 kişinin kararı henüz açıklanmadı. 3 akademisyene HAGB'ye ilişkin beyanları sorulmadı. Birine 1 yıl 6 ay, birine 1 yıl 3 ay, birine 2 yıl 3 ay hapis cezası verildi:
* Prof. Dr. Büşra Ersanlı - 32. ACM - 1 yıl 3 ay hapis cezası. Cezada indirime gidildi. Erteleme yapılmadı.
* Prof. Dr. Zübeyde Füsun Üstel - 32. ACM - 1 yıl 3 ay hapis cezası. Cezada indirime gidildi. Erteleme yapılmadı.
* Prof. Dr. Ayşe Erzan - 32. ACM - 1 yıl 3 ay hapis cezası. Cezada indirime gidildi. Erteleme yapılmadı.
* Prof. Dr. Nesrin Sungur Çakmak - 32. ACM - 1 yıl 3 ay hapis cezası. Cezada indirime gidildi. Erteleme yapılmadı.
* Prof. Dr. Özdemir Aktan - 1 yıl 3 ay hapis cezası. Cezada indirime gidildi. Erteleme yapılmadı.
* Öğr. Gör. Aslı Takanay - Karar açıklanmadı.
* Doç. Dr. Esra Arsan - 1 yıl 3 ay hapis cezası. Cezada indirime gidildi. Mahkeme kanaatiyle 2 yıl denetimle ertelendi.
* Prof. Dr. Gülhan Türkay - 1 yıl 3 ay hapis cezası. Cezada indirime gidildi. Mahkeme kanaatiyle 2 yıl denetimle ertelendi.
* Yrd. Doç. Dr. Lütfiye Bozdağ - 1 yıl 6 ay hapis cezası. Cezada indirime gidilmedi. Erteleme yapılmadı.
* Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı - 2 yıl 6 ay hapis cezası. HAGB'yi kabul etmediğini açıklamıştı. Yasal imkan bulunmadığından ceza ertelenmedi.
HAGB sorulmayanlar
* Arş. Gör. Onur Baysal - 28. ACM - 1 yıl 3 ay. HAGB beyanı sorulmadan HAGB'li ceza kararı verildi.
* Dr. Yonca Güneş Yücel - 28. ACM - 1 yıl 6 ay. HAGB sorulmadan kabul ettiği ileri sürüldü. 2 yıl denetimle erteleme yapıldı.
* Prof. Dr. Gençay Gürsoy - 37. ACM - HAGB hususunda hiç beyanı alınmadı. 2 yıl 3 ay hapis cezası.
Barış akademisyenleri 10 Mart 2016’da “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisi nedeniyle yaşadıklarını basın toplantısında paylaştılar. Toplantıda açıklamaları yapan Yrd. Doç. Dr. Esra Mungan, Yrd. Doç. Dr. Muzaffer Kaya ve Doç. Dr. Kıvanç Ersoy (15 Mart 2016) ile Yrd. Doç. Dr. Meral Camcı (31 Mart 2016) TMK 7/2'de düzenlenen “örgüt propagandası” suçlamasıyla tutuklandılar, 22 Nisan 2016’da serbest bırakıldılar. Savcının talebi üzerine Adalet Bakanlığı “Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama"yı düzenleyen TCK 301. maddeden yargılanma izni verdi. Dava TMK 7/2'den sürüyor.
(TP)
Kaynak: https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/204306-10-akademisyene-1-yil-3...